„Braniewo miasto ciekawe, ale mało znane”

Wycieczka krajoznawcza zorganizowana przez Oddział PTTK Ziemi Elbląskiej i działającą w jego strukturach Regionalną Pracownię Krajoznawczą odbyła się w sobotę 19.11.2022r. Celem wyjazdu było Braniewo miasto ciekawe ale mało znane jak napisała w programie wycieczki, główna inicjatorka i organizatorka wyjazdu Jolanta Kałabun, kierowniczka RPK Elbląg.

Opiekę nad grupą sprawowały Jolanta Kałabun i Anna Ławska przewodniczki z  Elbląskiego Oddziału PTTK. Wyjazd z Elbląga nastąpił o godzinie 8.00 a już po godzinie byliśmy w Braniewie. Zwiedzanie miasta zaczęło się od wizyty i poznania historii Cmentarza Radzieckiego, następnym punktem było Sanktuarium Podwyższenia Krzyża Świętego, które zbudowane jest na przedmieściach miasta.

Pierwszy drewniany kościół został zbudowany w tym miejscu pod koniec XVII w. Upamiętniał on cudowne wydarzenie z 1626 r. kiedy to żołnierze szwedzcy sprofanowali zawieszony na drzewie obraz Trójcy Świętej. Z trafionego kulami obrazu miała wypłynąć ciecz podobna do krwi. Obecny kościół zbudowany został w latach 1722-42 z inicjatywy jezuitów z Braniewa. Po 1945 r. opiekę nad kościołem przejęli polscy redemptoryści.

 Barokowy kościół został zbudowany na planie krzyża greckiego, którego ramiona wschodnie i zachodnie są nieco dłuższe. Nad kwadratową częścią środkową wznosi się kopuła z latarnią na tamburze, częściowo ukrytym pod dachami wielospadowymi.

Wyposażenie  wnętrza jest późnobarokowe, z czasu budowy kościoła w 2. ćwierci XVIII w. Ołtarz główny został wykonany w latach 1738-41 i znajduje się w nim obraz Tron Łaski z 1625 r. Dwa ołtarze boczne wykonał Jan Chrystian Schmidt z Reszla. Pozostałe elementy wyposażenia stanowią ambona i chór muzyczny.

Z Sanktuarium wycieczka udała się  na objazd ulicami miasta do miejsc, do których uczestnicy pieszo by nie dotarli. Po drodze  turyści poznali historię miasta i mijanych zabytków, między innymi browaru, dworca kolejowego i świątyni grekokatolickiej. Klucząc uliczkami Braniewa autobus dotarł do Domu Prowincjonalnego Zgromadzenia Sióstr Św. Katarzyny. Tam czekała już siostra Róża, która zaprosiła grupę w progi domu Katarzynek i oprowadziła ją, opowiadając historię zgromadzenia. Następnie wycieczka ruszyła na spacer po mieście. Jednym z ciekawszych obiektów były budynki dawnej stadniny położone w pięknym parku. W Braniewie stadnina istniała od 1890. Hodowano w niej konie rasy sztumskiej i trakeńskiej.

Podziwiając zabytkowe i współczesne budowle wycieczka dotarła do Wieży Bramnej, jedynej pozostałości po zamku Biskupów Warmińskich zbudowanym w XIII w. Mieści się w niej informacja turystyczna i punkt widokowy na miasto. Następnie grupa udała się do Bazyliki Mniejszej pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej.  Zniszczony w czasie II wojny światowej kościół gotycki odbudowano w 1979 r. Teraz monumentalna trójnawowa budowla posiada 63 metrową wieżę, oraz wysokie pięcioboczne prezbiterium, do którego przylegają narożne rotundy i zakrystia. Wyposażenie jest bardzo skromne. We wnętrzu znajduje się płyta nagrobna pochowanego tu bp. Pawła Legendorfa ufundowana przez bp. Łukasza Watzenrodego.

Dalej spacer prowadził do budynku Collegium Hosjanum- uczelni jezuickiej, pierwszej tego typu w Polsce, prowadzonej w Braniewie od 1565 r. Znajduje się tam także Muzeum Ziemi Braniewskiej otworzone w 2016 r. Muzeum  prowadzone jest społecznie przez Towarzystwo Miłośników Braniewa. Gromadzi ono w swoich pomieszczeniach zabytkowe obiekty z różnych okresów życia i działalności Braniewa i jego okolicznych miejscowości, oraz ich mieszkańców . Pozwoliło to na utworzenie kilku tematycznych wystaw z bardzo interesującymi eksponatami. W murach Muzeum uczestnicy wycieczki zostali bardzo gościnnie przyjęci i oprowadzeni przez członków zarządu Towarzystwa Miłośników Braniewa. Ostatni etap wędrówki po mieście  prowadził uliczkami miasta między innymi przez tereny dawnego ZOO, które było jedyną taką placówką w województwie. Fosa i tereny przyległe, oraz lapidarium, były ostatnimi obiektami jakie uczestnicy zobaczyli w trakcie wycieczki.

Regionalna  Pracownia  Krajoznawcza w Żarach, Oddział PTTK Powiatu Żarskiego oraz Muzeum  Pogranicza  Śląsko-Łużyckiego  w  Żarach zapraszają w sobotę 19 listopada 2022r. na Przedkongresowy Sejmik Krajoznawczy „DZIEDZICTWO KULTUROWE – UTRACONE I PRZYWRÓCONE NA WSCHODNICH DOLNYCH ŁUŻYCACH”

Plan sejmiku:

godz. 14.00 zbiórka przed kościołem farnym pw. NSPJ w Żarach.

 WYCIECZKA:

 1. dr Anna Polak,  dr Paweł Karp ,,Niezwykłości kościoła farnego i jego losy po 1945 roku” . 

Od godz. 15.00 Muzeum Pogranicza Śląsko-Łużyckiego w Żarach

PRELEKCJE:

1. Tomasz Żółkiewicz – ,,Szlakiem kamiennych drogowskazów”.

2. Bartosz Kuświk – ,,Turystyka filmowa”

——- przerwa kawowa ——–

3. dr Anna Polak, dr Paweł Karp – ,,Wybrane obiekty sakralne i ich wyposażenie na terenie Wschodnich Dolnych Łużycach. Przeszłość i teraźniejszość”.

4. Adriana Tulska-Bogacka,  Emila Polak – ,,Rewitalizacja z adaptacją zamku Bibersteinów i pałacu  Promnitzów w Żarach”.

5. Edyta Stężycka, Elżbieta Łobacz-Bącal – ,,Krajoznawstwo dla dzieci i młodzieży w powiecie żarskim”.

Organizacja i prowadzenie – Ryszard Bącal

^{_{Zadanie jest współfinansowane przez Zarząd Główny PTTK}}

W dniach 08-09.10.2022 r. odbył się kolejny WZAK województwa kujawsko-pomorskiego, który w tym roku organizowali krajoznawcy z Nadgoplańskiego Oddziału PTTK w Kruszwicy i Kujawsko – Pomorskie Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa PTTK. Tego typu spotkania organizowane są dla integracji środowisk krajoznawczych, oraz poznawania walorów krajoznawczych regionu. W tym roku była to Kruszwica i Nadgoplański Park Tysiąclecia.

Na pierwszy dzień Zlotu- sobotę organizatorzy zaplanowali rejs statkiem „Rusałka” po największym w województwie jeziorze – Gopło. Jezioro Gopło jest rynnowe o długości 25 km i maksymalnej głębokości do 16,7 m.  Jest ostoją ptactwa dlatego utworzono tu rezerwat ornitologiczny. Znajdują się tu lęgowiska i żerowiska 180 gat. ptaków. W jeziorze pływa 25 gat. ryb np: sandacz, szczupak, węgorz. Na statku nastąpiło oficjalne powitanie wszystkich przybyłych, a w szczególności Honorowych Członków PTTK, oraz rozpoczęcie Zlotu. Po sympatycznej rejsie z dużą ilością informacji historycznych i przyrodniczych podanych przez Kapitana statek przycumował do brzegu, a uczestnicy ruszyli do Ośrodka Edukacji Ekologicznej „Rysiówka”. Przedstawiona tam została prezentacja uzupełniona prelekcją Dyrektora Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia dotycząca przyrody Parku. Dodatkowo w “Rysiówce” ugoszczono krajoznawców grochówką. W pięknej jesiennej scenerii parku krajobrazowego uczestnicy zlotu „Rusałką”  wyruszyli w powrotną drogę do Kruszwicy. 

Po obiadokolacji odbyła się Sesja Krajoznawcza i otwarty Sejmik Krajoznawczy. Prowadzący to spotkanie- Krzysztof Czerepowicki omówił działania kolegium  w minionym roku. Zostały wręczone legitymacje nowym Instruktorom Krajoznawstwa Regionu oraz podziękowania organizatorom za zorganizowanie zlotu. Honorowym gościem spotkania był Burmistrz Kruszwicy, który w swoim wystąpieniu przedstawił działania władz miasta w związku z 600-leciem nadania praw miejskich miastu, które obchodzono 6 czerwca 2022 r., a także dotyczące propagowania walorów turystycznych Kruszwicy i okolic. Na koniec swojego wystąpienia Burmistrz wręczył medal z okazji 600- lecia nadania praw miejskich obecnemu na spotkaniu zastępcy sekretarza generalnego ZG PTTK – Jackowi Treichelowi.

Na niedzielę zaplanowano spacer po Kruszwicy z przewodnikiem. Jego początek nastąpił w siedzibie Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia, od ekspozycji przyrodniczo-historycznej:  “U źródeł polskości” oraz prelekcji o Kruszwicy. Później grupa krajoznawców ruszyła by poznać miasto. Zwieńczeniem spaceru było zwiedzanie Kolegiaty św. Piotra i Pawła oraz Narodzenia NMP, która jest jednym z najlepiej zachowanych zabytków architektury romańskiej w Polsce. Zbudowana w latach 1120- 1140. Jest trójnawową bazyliką z potężnymi filarami. Powstała na planie krzyża łacińskiego. Wzniesiona z granitu i piaskowca, posiada pięć absyd i jedną ceglaną wieżę. Budowla zachowała prawie nienaruszoną bryłę oraz układ przestrzenny.

Ostatnim punktem zwiedzania była Mysia Wieża, która jest pozostałością  zamku wzniesionego w XIV w, a na jej szczycie można podziwiać piękne widoki. U jej podnóża wykonano pamiątkowe, grupowe zdjęcie uczestnikom zlotu. Po obiedzie nastąpiło podsumowanie i zakończenie Zlotu.

Uczestnicy Zlotu mieli możliwość zdobycia odznaki krajoznawczej „600 lecia nadania praw miejskich Kruszwicy.”

Dziękujemy organizatorom za organizację imprezy i ciekawy program krajoznawczy, a wszystkim uczestnikom za miłe spotkanie.

Regionalna Pracownia Krajoznawcza w Elblągu zaprasza na wędrówkę szlakami Wysoczyzny Elbląskiej podczas 59. Jesiennego Rajdu organizowanego przez Oddział PTTK w Elblągu.