Informacja ze strony Centrum Archiwistyki Społecznej.

Zanurz się w: „Nietrwałe ślady, życiodajne słowa. O historii wiejskiej”
„Półmisek jest porcelanowy. Nie ma wyrafinowanych zdobień i złoceń, jego dekoracyjny wyraz tworzą rozchodzące się symetrycznie po białym owalu kobaltowe linie – gałązki, zakończone roślinnymi ornamentami.
«To jedna z najpiękniejszych rzeczy, jakie mam» – babcia mawiała nieraz, stawiając go na świątecznym stole. Jakby nie pochodził z tamtego strasznego czasu, o którym często – na moją prośbę – opowiadała”.
Czytaj na: https://zbioryspoleczne.pl/zanurz…/o-historii-wiejskiej

Ewa Grochowska, pieśniarka i badaczka muzyki wsi, zaprasza nas do zastanowienia się nad historycznymi okruchami, które pozostają po poprzednich pokoleniach. Szczególnie w kontekście historii wsi, tytułowe ślady i słowa stają się bezcennym materiałem pozwalającym opowiedzieć bogatą historię prac, rytuałów, muzyki i życia codziennego.
Autorka sięga po zbiory takich archiwów społecznych, jak Miejska Biblioteka Publiczna – Hrubieszowskie Centrum Dziedzictwa, Biblioteka Publiczna w Jamielniku, Biblioteka Miejska w Górze i Muzyka Odnaleziona, wplata je w osobistą opowieść o pamięci wsi. To esej wrażliwy, niespieszny, który inspiruje nas do pochylenia się nad każdym, nawet najdrobniejszym śladem przeszłości.
Niezmiernie cieszymy się, że skrót eseju Ewy znajdziecie także w najnowszym numerze Tygodnik Powszechny. Zachęcamy do lektury!
Te i inne znakomite teksty znajdziecie w naszym nowym magazynie do czytania – „Zanurz się w źródłach”.
„Zanurz się w źródłach” to eseje , mikroreportaże i krótkie szkice historyczne zbudowane wokół zbiorów archiwów społecznych. Zapraszają nas do odkrywania i tytułowego zanurzenia się w wielości źródeł dostępnych na portalu Zbiory Społeczne.
Czytaj na https://zbioryspoleczne.pl/zanurz-sie-w-zrodlach

Drewniana stolarka okienna, stare domy, stodoły i szopy – czy drewno jako budulec ma termin ważności? Czy jego renowacja się opłaca? Jakie znaczenie ma dla zrównoważonego rozwoju i klimatu? Dowiedz się, jak na te pytania odpowiadają eksperci.
Stare, drewniane drzwi i okna często spotyka się w zabytkowych budynkach, gdzie nierzadko ich stan pozostawia wiele do życzenia – skrzypią, są wypaczone, a farba się łuszczy. W XX wieku zaczęto masowo je wymieniać na nowe, co było prostszym i często tańszym rozwiązaniem niż ich renowacja. Jednak eksperci podkreślają, że takie działania prowadzą do utraty historycznego charakteru budynków. Drzwi i okna to nie tylko elementy funkcjonalne, ale także ważne składniki estetyki i integralności architektonicznej obiektu.
Wymiana starych drewnianych okien na nowoczesne często uzasadniana jest względami ekonomicznymi, zwłaszcza poprawą izolacyjności. Jednak badania pokazują, że odpowiednio przeprowadzona renowacja może przywrócić dawną świetność tych elementów, jednocześnie zachowując ich wartość historyczną i estetyczną. Co więcej, konserwacja drewnianej stolarki to także krok w stronę ekologii – stare okna i drzwi mają mniejszy ślad węglowy niż produkcja nowych, sztucznych materiałów.
Drewno, jako materiał budowlany, posiada unikalne właściwości, a jego obróbka była doskonalona przez wieki. Historyczne drewniane budynki przetrwały dzięki regularnej konserwacji i dbałości o detale. Ty też możesz chronić architekturę drewnianą poznając jej wartość, czytając nasze publikacje i biorąc udział w Dniu Architektury Drewnianej.

W tym roku Dzień Architektury Drewnianej odbędzie się aż w 12 województwach.
Zabytki drewniane to niestety niezwykle kruche świadectwo historii, na naszych oczach znikające z krajobrazu kulturowego. Pracownia Terenowa Centrum Architektury Drewnianej NID od trzech lat działa w celu powstrzymania postępującego procesu degradacji i niszczenia tego zasobu. Zobaczcie, jakie zabytki drewniane w Twojej okolicy będą dostępne do zwiedzania. Zapraszamy również do udziału w pokazach, prelekcjach i spacerach – w komentarzu znajdziecie link do wybranych wydarzeń w ramach #DAD2024

Często w czasie wakacyjnych wojaży słyszymy pytanie: Tak właściwie to gdzie jest Warmia, a gdzie Mazury? Poniżej zamieszczona mapka ładnie to pokazuje. Warmia ma kształt przypominający trójkąt, a Mazury kształtem przypominające rogalik otulają Warmię z dwóch stron.

Informacją ze strony Świat Zabytków

Jeden z pięciu prawosławnych klasztorów męskich w Polsce. Monaster został ufundowany przez Aleksandra Chodkiewicza przed 1497 rokiem.
W okresie, gdy administrowanie klasztorem przejęli bazylianie, kompleks wraz z zabudowaniami został rozbudowany. Bazylianie wstawili do cerkwi monasterskiej nowe, barokowe wyposażenie. W 1643 opat Nikodem Szybiński zamówił dla niej nowy trzyrzędowy ikonostas ze zwieńczeniem. Było to jedno z najwybitniejszych barokowych dzieł tego typu w regionie. Między 1642 a 1652 rokiem w głównej świątyni klasztoru znalazły się również cztery ołtarze boczne.
W 1764 spisany został inwentarz wyposażenia klasztoru, który wykazał, iż wówczas wspólnota była w dobrej sytuacji materialnej. Wspólnota kilkakrotnie wchodziła w konflikt z unickimi metropolitami kijowskimi. W 1778 roku, przez osiem lat trwał konflikt o wybranie przełożonego, niestety, w tym czasie, założenie klasztorne znacznie zubożało.
Klasztor w Supraślu wsparł finansowo powstanie kościuszkowskie, zaś jego drukarnia publikowała uniwersały władz powstańczych. Zaangażowanie zakonników w polskie powstanie narodowe stało się przyczyną ograniczania działalności wspólnoty przez władze zaboru pruskiego, w którym Supraśl znalazł się w wyniku III rozbioru Polski. W Prusach główna cerkiew klasztorna stała się katedrą unickiej diecezji supraskiej. W 1796 majątek wspólnoty został skonfiskowany przez władze pruskie.
W 1824 klasztor w Supraślu został ponownie objęty przez Kościół prawosławny. Część zabudowań monasterskich pełniła już wówczas inne niż pierwotne funkcje. W pierwszych latach po przywróceniu klasztorowi pierwotnego wyznania we wnętrzu jego świątyń dokonano znaczących zmian, które miały wyeliminować z niego unickie elementy. Usunięcie ołtarzy bocznych i organów zostało źle przyjęte przez miejscowych wiernych. Do odnowy monasteru znacząco przyczynił się archimandryta Mikołaj Dołmatow, przełożony klasztoru od 1881.
W 1915 mnisi udali się na bieżeństwo, zabierając ze sobą całe ruchome wyposażenie klasztoru. latach 1939–1941 monaster został zdewastowany przez kwaterujące w nim wojska radzieckie. W cerkwi św. Jana Teologa została urządzona kuchnia, zaś w głównej świątyni – kuźnia. Żołnierze wynieśli z budynku ikony i zniszczyli barokowy ikonostas. Zachowane oryginalne fragmenty polichromii „freski z Supraśla”, obecnie eksponowane w klasztorze, w pałacu archimandrytów.