Szafkowa Madonna z Elbląga

Przystań Wędrowcze, zatrzymaj się na chwilę i zadziw się wraz z nami słodyczą Madonny szafkowej z Elbląga. Dziś zamiast rzeki Elbląg – dawnej Ilfing – szumi Jej rzeka Ilmenau, a super aktualne zdjęcie zawdzięczamy wizycie Wojtka. Wojtek Przewodnik w Muzeum Prus Wschodnich w Lüneburgu – Ostpreußisches Landesmuseum.
Madonnę szafkową można otwierać i zamykać, zabierać w podróż jako element Wandelaltar – ołtarza „wędrownego”, przenośnego – albo ustawiać na ołtarzu polowym. Co widziała nasza Schreinmadonna? Czy i dokąd podróżowała, zanim w 1944 r. ewakuowano ją z Elbląga?
Pozłacana i polichromowana, datowana jest na 1400-1401 r. Takich rzeźb było zapewne dużo więcej w państwie zakonu krzyżackiego, którego Maria była patronką. Dwie najbliżej nas możecie zobaczyć w Muzeum Diecezjalne w Pelplinie.
Po otwarciu ukazuje się wspaniałe przedstawienie Madonny Płaszcza Opiekuńczego. Pod złotym płaszczem Matki Bożej tłoczą się przedstawiciele obojga płci i różnych stanów, stąd też dostrzeżecie króla, papieża, biskupa, szlachtę, mieszczan, duchowieństwo. Wszyscy klęczą, uwielbiając Tron Łaski: Boga Ojca prezentującego Ukrzyżowanego.
Obecnie sądzi się, że nasza Madonna znajdowała się pierwotnie w kościele św. Andrzeja na elbląskim zamku krzyżackim.
Stąd po lewej klęczy przypuszczalnie wielki mistrz Konrad von Jungingen, a za nim komtur Elbląga Konrad von Kyburg.
Po zburzeniu zamku w czasie wojny trzynastoletniej Madonna szafkowa trafiła do elbląskich dominikanów. Od 1511 r. wystawiona była w zachowanym do dziś późnogotyckim ołtarzu w kościele mariackim (obecnie Galeria El). Był to wówczas ołtarz główny tej świątyni.
Dziś przepiękny Ołtarz Matki Bożej Szafkowej znajduje się w katedrze św. Mikołaja w Elblągu, niestety bez Wielkiej Nieobecnej. Zawsze, gdy stoimy przy nim z naszymi Gośćmi i opowiadamy o Madonnie szafkowej, decydującym uczuciem jest jakaś trudna do zdefiniowania tęsknota. W jej miejscu stoi żuławska Matka Boża z Lichnów Wielkich… Też piękna, ale…
W Muzeum Madonna ustawiona jest w pozycji otwartej. Pierwotnie była to, jak sądzimy, raczej wielka radość – otwierano ją zapewne jedynie w czasie Wielkiego Postu, by ukazać scenę z Ukrzyżowanym. I nie pospólstwu jak my, lecz elitarnemu kręgowi ówczesnych dygnitarzy.
#MadonnaszafkowazElbląga#Schreinmadonna#Elbląg#Elbing#Lüneburg#Katedra
ŚwiętegoMikołajawElblągu#GaleriaEl#OstpreussischesLandesmuseum