11 listopada Święto Niepodległości

Członkowie naszego towarzystwa przewodnicy, turyści, krajoznawcy bardzo licznie włączyli się w obchody Święta Niepodległości. W miastach, miasteczkach i wioskach obchody te były bardzo różnie przygotowywane, ale wszędzie widać było biało czerwone barwy i jak ważne jest to święto dla nas Polaków. Wiele informacji i relacji pojawiło się również w mediach. National Geographic zamieścił kilka informacji, znanych pewnie wszystkim, ale które z okazji tak ważnego święta warto przypomnieć.

Oto ten artykuł:

Dlaczego jest biało-czerwona? Flaga Polski i ciekawostki z nią związane

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego flaga Polski jest biało-czerwona lub co oznaczają narodowe barwy?
Każdy Polak, zarówno ten mały, jak i duży, wie, że polska flaga jest biało-czerwona. Jednak nie zawsze tak było, bowiem projekt jednego z najważniejszych symboli państwowych ulegał licznym modyfikacjom i zmieniał się wraz z biegiem historii. Dlaczego to właśnie biel i czerwień stały się naszymi narodowymi barwami?

Dlaczego flaga Polski jest biało-czerwona?

– Barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i czerwony – głosi art. 28 ustawy zasadniczej z 1997 roku. Historia biało-czerwonych barw nie jest jednak tak odległa jak mogłoby się wydawać. Po raz pierwszy biel i czerwień zostały uznane za barwy narodowe dopiero 3 maja 1792 r. w pierwszą rocznicę uchwalenia przed Sejm Wielki Konstytucji Trzeciomajowej.

Jak głoszą kroniki, w czasie uroczystych obchodów uczestniczki miały na sobie białe suknie, przepasane czerwoną wstęgą, a wysokiej rangi urzędnicy biało-czerwone szarfy. W ten sposób nawiązując do Pogoni oraz białego orła na czerwonym tle, który już w średniowieczu widniał na chorągwiach królewskich. Kokardy w kolorach biało-czerwonych pojawiły się również w czasie powstania listopadowego w latach 1830–1831.

Pierwszą uchwałę ws. biało-czerwonych barw przyjął Sejm Królestwa Polskiego w 1831 roku. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości szczegółowymi regulacjami dotyczącymi barw narodowych zajął się Sejm Ustawodawczy. – Za barwy Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się kolor biały i czerwony w podłużnych pasach równoległych, z których górny – biały, dolny zaś – czerwony – brzmiał fragment ustawy z 1919 r. 

Dwa lata później Ministerstwo Spraw Wojskowych postanowił doprecyzować odcień koloru czerwonego. Początkowo narodowa czerwień miała odcień karmazynu, a następnie – cynobru. Od 1980 r. barwy polskiej flagi określane są za pomocą współrzędnych trójchromatycznych. 

Obecna flaga Polski jest prostokątem o proporcjach 5:8 podzielonym na dwa poziome pasy – białym u góry i czerwonym na dole.

Flaga Polski – znaczenie i symbolika

Zarówno biel, jak i czerwień na polskiej fladze odpowiadają kolorystyce godła państwowego, jakim jest biały orzeł na czerwonym tle. 

Ponadto biały kolor w heraldyce, czyli nauce o herbach, oznacza srebro, a także wodę oraz czystość. Natomiast czerwień jest symbolem ognia, krwi oraz waleczności i odwagi. 

Jak wyglądała pierwsza flaga Polski?

Flaga Polski zmieniała się na przestrzeni lat. Jednak niemal samego początku łączyła w sobie biało-czerwone barwy, ale w różnej konfiguracji. 

Polska flaga, podobnie jak większość innych flag państwowych, wywodzi się od królewskiej chorągwi i herbu. W okresie Rzeczypospolitej Obojga Narodów chorągiew składała się z dwóch pasów czerwonych, które rozdzielał biały pas. Na chorągwi umieszczony był herb w postaci Białego Orła, symbolizującego Koronę, oraz Pogoni, czyli godła Litwy.

W ramach ciekawostki dodajmy, że na początku lat 2000. artysta Grzegorz Klaman tworzył projekty flag dla III RP. Biel i czerwieni wzbogacił o kolor czarny, który miał symbolizować żałobę i sutanny księży katolickich. Jego pomysły nie spotkały się jednak z uznaniem większości obywateli. 

Kiedy jest Dzień Flagi? 

Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej obchodzimy co roku 2 maja. Aczkolwiek w przeciwieństwie do poprzedzającego go Święta Pracy, jak i celebrowanej 3 maja rocznicy uchwalenia pierwszej Konstytucji z 1791 roku, Dzień Flagi nie jest dniem wolnym od pracy. 

Tradycyjnie tego dnia w kraju odbywają liczne marsze patriotyczne, pikniki oraz okolicznościowe biegi, a przed domami wielu Polaków zawisa biało-czerwona flaga.

Dzień Flagi RP został ustanowiony przez Sejm w 2004 roku. Przypomnijmy, że 2 maja obchodzony jest także Dzień Polonii i Polaków za Granicą. 

Flaga jak polska

Flaga Polski często porównywana jest do flagi Indonezji czy Księstwa Monako. Nieprzypadkowo, bowiem brawami narodowym każdego z wymienionych krajów są biel i czerwień. Różnią się tylkom układem kolorów oraz formatem.  

Na pierwszy rzut oka wydawać by się mogło, że flaga Indonezji jest odwróceniem polskiej flagi. W praktyce tak właśnie jest, bo tylko nielicznie zwrócą uwagę na różniące je proporcje (2:3 dla flagi Indonezji). Co ciekawe, Sang Dwiwarna, jak określana bywa indonezyjska flaga, liczy sobie przeszło 800 lat i sięga czasów średniowiecznego cesarstwa Madjapahit. Oficjalnie jest nieco młodsza, bo za flagę narodowa została uznana dopiero w 1945 roku. 

Czerwień jest dla Indonezyjczyków symbolem ciała i życia fizycznego. Z kolei biały kolor nawiązuje do sfery duchowej. 

Flaga monakijska, podobnie jak flaga Indonezji, jest również czerwono-biała. Oba symbole narodowe różnią się jednak szerokością. Flaga Monako jest węższa (proporcja 4:5). Czerwono-białe barwy na fladze Księstwa Monako nawiązują do heraldycznych barw rodu Grimaldich, który do tej pory sprawuje władzę w drugim co wielkości najmniejszym państwie świata.

Igor Szulim